ساختمان سفارت سابق ایران در واشنگتن

از سرنوشت سفارت آمریکا در ایران و کارکنان آن بسیار گفته و شنیده شده است؛ اما آن‌چه‌ تاکنون چندان به آن پرداخته نشده، ماجرای سفارت ایران در آمریکا و سرنوشت آن است که تا آن زمان فعال بوده و چند ماه پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران، در واکنش به این اقدام انقلابی دانشجویان ایرانی، توسط دولت‌مردان آمریکایی تعطیل شده است.

آخرین سفارت ایران در واشنگتن، ساختمانی در خیابان «ماساچوست» است که از زمان قطع روابط سیاسی دو کشور در سال 1980 میلادی، کنترل آن به دست وزارت امور خارجه آمریکا افتاده است.

خیابانی که سفارت ایران در آن واقع شده، در واشنگتن به منطقه سفارت‌خانه‌ها معروف شده است؛ چرا که 58 سفارت‌خانه در آن قرار دارد. سفارت ارمنستان، استرالیا، عراق، برزیل و بولیوی از آن جمله هستند.‌

به ‌رغم فشارهای وارده از جانب افراطیون، دولت آمریکا به لحاظ مالکیت قانونی، هنوز ساختمان سفارت ایران را تصاحب نکرده، هر چند عملاً این ساختمان در کنترل کامل دولت این کشور است. به گونه‌ای که دولت‌مردان این کشور ادعا می‌کنند‌ برای تأمین هزینه‌های نگهداری این ساختمان، دیگر اموال ضبط شده از ایرانیان را اجاره می‌دهند.

برخی روایات دیگر حتی از اجاره خود ساختمان نیز توسط دولت آمریکا حکایت دارد. در همین زمینه، 32 سال پس از قطع روابط ایران و ایالات متحده آمریکا، روزنامه «نیویورک تایمز» چندی پیش با رجعتی مغرضانه به گذشته، در گزارشی به نقل از یکی از مقام‌های پیشین وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، خواستار تملک همه‌گونه دارایی‌های دولت ایران از جمله محل سفارت در خیابان ماساچوستِ واشنگتن توسط دولت آمریکا شد.
این روزنامه البته در گزارش خود مشخص نکرده بود که وضعیت فعلی ساختمان سفارت ـ که در اختیار کامل دولت آمریکاست ـ ، چه تفاوتی با تملک قانونی دارد؟!
نیویورک‌تایمز با یادآوری ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در نوامبر سال 1979 میلادی (13 آبان 1358 هجری شمسی) در تهران نوشته بود: دولت آمریکا هنوز حکومت ایران را مالک تعدادی از ساختمان‌ها و بناها در واشنگتن می‌شناسد. وزارت خارجه هنوز این ساختمان‌ها را تحت کنترل داشته و مسئولیت حفظ و نگهداری آنها را به عهده دارد که این کار از طریق اجاره دادن این ساختمان‌ها و صرف مبالغ اجاره برای نگهداری و بازسازی آنها انجام می‌شود. این روزنامه در ادامه گزارش خود آورده بود: این در حالی است که ایران پس از ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در تهران، این ساختمان را تصاحب کرده است.
  آخرین سفرای ایران در آمریکا
جعفر فقیه فردی بود که در زمان پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان کاردار موقت در واشنگتن انجام وظیفه می‌کرد. او بهمن 1357 برای سمت مزبور انتخاب شد و تا اردیبهشت 1358 در این سمت باقی ماند.
در این مقطع زمانی خاص، طبعاً روابط و مناسبات سیاسی ایران و آمریکا، نه تنها مانند سابق گرم نبود، بلکه روز به‌روز به تیرگی می‌گرایید.
سرانجام پس از جعفر فقیه، علی‌اصغر آگاه کاردار ایران در واشنگتن شد و بدترین شرایط زمانی از لحاظ روابط بین ایران و آمریکا را تجربه کرد.آگاه، اردیبهشت 1358 سمت مزبور را در اختیار گرفت و بهمن 1359 آن را تحویل داد اگر چه روابط و مناسبات دیپلماتیک ایران با ایالات متحده، نوزدهم فروردین سال 1359 به کلی قطع شد، اما علی‌اصغر آگاه تا بهمن همان سال در این پست به عنوان حافظ منافع ایران در آمریکا انجام وظیفه کرد.
از این تاریخ به بعد سید ابراهیم سجادی، محمدتقی صادقی و علی سبزعلیان به عنوان مسوولان موقت از سوی وزارت امور خارجه انتخاب شدند. به هر تقدیر علی‌اصغر آگاه آخرین نماینده سیاسی ایران در واشنگتن بوده است.